Μια από τις λογικές και αποτελεσματικές στρατηγικές της αντικαρκινικής χημειοπροφύλαξης είναι ο αποκλεισμός της βλάβης του DNA που προκαλείται από την προσβολή των κυττάρων από καρκινογόνα.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, είτε περιορίζοντας τη δημιουργία αντιδραστικών καρκινογόνων ριζών, είτε διεγείροντας την αποτοξίνωσή τους.

Ένα ευρύ φάσμα ενζύμων, που μεταβολίζουν ξενοβιοτικές ουσίες, δηλαδή ουσίες όπως φάρμακα, καρκινογόνα, κλπ, καταλύουν, τόσο τη φάση Ι (οξείδωση και αναγωγή), όσο και τη φάση ΙΙ, των αντιδράσεων βιομετασχηματισμού (σύζευξη), που συμμετέχουν στην ενεργοποίηση και απενεργοποίηση των καρκινογόνων.

Διάφορα προιόντα,, που είναι στοιχεία απόκρισης αντιοξειδωτικού , που ρυθμίζονται γονιδιακά
[antioxidant-response element (ARE)-regulated gene products], όπως η τρανσφεράση της γλουταθειόνης-S, NAD(P)H:κινόνη οξειδιρεδουκτάση 1, UDP-γλυκουρονοσυλτρανσφεράση, γάμμα-γλουταμική κυστεινική λιγκάση και αιμοξυγενάση-1 είναι γνωστόν ότι μεσολαβούν στην αποτοξίνωση και ή ασκουν αντιοξειδωτικές λειτουργίες, προστατεύοντας έτσι τα κύτταρα από γενοτοξική βλάβη.

Η μεταγραφή γονιδίων που παρακινείται από τα ΑRΕ ρυθμίζεται, τουλάχιστον εν μέρει, από τον μεταγραφικό πυρηνικό παράγοντα erythroid 2p45 (NF-E2)-related factor 2 (Nrf2), ο οποίος απομονώνεται στο πρωτόπλασμα από την πρωτεΐνη Kelch-like ECH-associated protein 1 (Keap1).

Η έκθεση των κυττάρων σε ουσίες που προκαλούν τα ARE οδηγεί στο διοαχωρισμό του Nrf2 από την Keap1 και διευκολύνει τη μετατόπιση του Nrf2 μέσα στον πυρήνα, όπου ετερομερίζεται με τη μικρή πρωτεΐνη Maf, και συνδέεται με τα ARE, καταλήγοντας στη μεταγραφική ρύθμιση των γονιδίων, που είναι οι στόχοι.

Η σηματοδοτική μεταβολική οδός Nrf2-Keap1-ARE μπορεί να τροποποιηθεί από διάφορες κινάσες αντιθέτου ρεύματος , όπως η φωσφατιδυλινοσιτόλη 3-κινάση, πρωτεινική κινάση C, κινάσες πρωτεΐνης ενεργοποίησης μιτογόνου.

Δυνητικοί χημειοπροστατευτικοί παράγοντες, οι οποίοι είναι εκλεκτικοί ενεργοποιητές της σηματοδοτικής οδού Nrf2-Keap1-ARE, είναι η κουρκουμίνη, ολτιπράζη, ανηθόλη, διθειολεθειόνη, σουλφοραφάνη, 6-μεθυλσουλφινυλεξυλ ισοθειοκυανικό, φαινεθυλικός εστέρας του καφφεικού οξέος, 4΄-βρομοφλαβόνη, κλπ.[1].

Μέχρι σήμερα ήταν γνωστό, ότι η κουρκουμίνη μπορεί να ανακόψει τον καρκίνο του μαστού, χωρίς να έχει διευκρινιστεί ο μηχανισμός της δράσης της.

Από τις έρευνες που έχουν γίνει έχει βρεθεί ότι η έκφραση της ενδονουκλεάσης Flap [Fen1] συμμετέχει στην ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού. Η Flap είναι μια ειδική νουκλεάση αποκατάστασης του DNA.

Ο πυρηνικός παράγοντας Nrf2 ή NfE2L2 [Nuclear factor (erythroid-derived 2-like 2] είναι ο κύριος ρυθμιστής των κυτταρικών αντιοξειδωτικών συστημάτων άμυνας, που κωδικοποιείται από το γονίδιο NFE2L2.

Μέχρι πρό τινος ήταν γνωστό ότι η κουρκουμίνη μπορεί να δραστηριοποιήσει την έκφραση του Nrf2 στα μη καρκινικά και στα καρκινικά κύτταρα.

Παρά τούτο δεν είχε γίνει κατανοητή η διακοπή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων από τη δράση της κουρκουμίνης στην έκφραση της Fen1, που επιτελείται με τη μεσολάβηση του Nrf2.

Το 2014 ο Chen Β και οι συνεργάτες, στο Millitary Medical University Chagqing, στην Κίνα βρήκαν ότι ο πολλαπλασιασμός των ΜCF καρκινικών κυττάρων ανακόπτεται από την κουρκουμίνη.

Η κουρκουμίνη δρα μειώνοντας τη δραστηριότητα της έκφρασης της Fen1 με τη μεσολάβηση του Nrf2, που είναι Fen1-εξαρτώμενος.

Περαιτέρω έρευνα αποκάλυψε ότι η κουρκουμίνη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μετατόπιση του Nrf2, από το κυτταρόπλασμα, στον πυρήνα και ελάττωση της προαγωγικής Fen1 δραστηριότητας με ελάττωση της συγκέντρωσης του Nrf2, προς την προαγωγό Fen1 [2].

Ο παραπάνω μηχανισμός μπορεί να είναι ένας νέος μηχανισμός διακοπής της ανάπτυξης του καρκίνου του μαστού με τη χρήση της κουρκουνίνης.

Επειδή η φυσική σκόνη κουρκουμίνης επιδεικνύει πτωχή απορροφητικότητα και ασήμαντη κλινικά, βιοδιαθεσιμότητα, για να δράση αντικαρκινικά πρέπει να χορηγείται καθημερινά από το στόμα σε δόση 8-12 γραμμάρια. Αυτή η δοσολογία περεμπόδισε την ευρεία κλινική χρήση της φυσικής σκόνης κουρκουμίνης και οδήγησε στην επινόηση μορφών κουρκουμίνης υψηλής απορροφητικότητας από το έντερο και βιοδιαθεσιμότητας.

Η πιό ευαπορρόφητη μορφή κουρκουμίνης είναι η υγρή μικκυλιακή κουρκουμίνη NovaSOL®Curcumin (Γερμανικής τεχνογνωσίας και προέλευσης), που κυκλοφορεί ως συμπλήρωμα διατροφής με την ονομασία Curcugkel.

Το Curcugkel επιδεικνύει 18.500% μεγαλύτερη απορροφητικότητα και βιοδιαθεσιμότητα από την απλή σκόνη κουρκουμίνης. Μία  κάψουλα Curcugkel ισοδυναμεί με τη λήψη 8 γραμμαρίων απλής σκόνης κουρκουμίνης ημερησίως ή 16 καψουλών σκόνης κουρκουμίνης των 500mg.

Βλέπε επίσης: : http://curcumin.gr/page.php?pid=96#sthash.thSdXhLe.dpuf

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1. Lee JS1, Surh YJ. Nrf2 as a novel molecular target for chemoprevention. Cancer Lett. 2005 Jun 28;224(2):171-84. Epub 2004 Nov 11.
2. Chen B, Zhang Y, Wang Y, Rao J, Jiang X, Xu Z. Curcumin inhibits proliferation of breast cancer cells through Nrf2-mediated down-regulation of Fen1 expression. J Steroid Biochem Mol Biol. 2014 Sep;143:11-8. doi: 10.1016/j.jsbmb.2014.01.009. Epub 2014 Jan 30.