Η κουρκουμίνη είναι το κύριο συστατικό του φυτού Κουρκουμάς ή Κουρκούμη η μακρά (Curcuma longa) με ισχυρές αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, καρκινοπροστατευτικές και αντικαρκινικές και αντιμεταστατικές ιδιότητες.

Πρόκειται για Ο ένα καρύκευμα, που χρησιμοποιείται εδώ και 4000 χρόνια στην Ινδία και τις τροπικές περιοχές της Ασίας στην καθημερινή διατροφή, αλλά και στη θεραπευτική διαφόρων νοσημάτων.

Οι περιοχές της γης, των οποίων οι κάτοικοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες κουρκουμά παρουσιάζουν πολύ χαμηλά ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου σε σύγκριση με πληθυσμούς του Βορείου Ημισφαιρίου της γης [1].

Αυξάνουν οι αποδείξεις ότι τα βιολογικώς μοναδικά καρκινικά βλαστοκύτταρα υπάρχουν στα πλείστα νεοπλάσματα και μπορεί να είναι υπεύθυνα για την έναρξη της ογκογένεσης, της εξέλιξης του όγκου, την πρόκληση μεταστάσεών του και υποτροπής του.

Αυτό ισχύει και για τον καρκίνο του παχέος εντέρου ή ορθοκολικού καρκίνου. Παρά τις θεραπείες που εφαρμόζονται (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία), ο ορθοκολικός καρκίνος μπορεί να υποτροπιάσει [4] και αυτό  μπορεί να οφείλεται, εν μέρει στην επιβίωση των επικίνδυνων βλαστοκυττάρων του παχέος εντέρου, τα οποία είναι ανθεκτικά στη συμβατική χημειοθεραπεία και δρουν ως ‘‘σπόροι’’ καρκίνου για μια επακόλουθη ‘‘φύτευση’’, σε άλλα σημεία του σώματος, μακρυά από τον αρχικό όγκο [5].

Η κουρκουμίνη είναι μια ισχυρή αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτική χημική ένωση (πολυφαινόλη), που δρα επί του προφλεγμονώδους χημικού μεσολαβητή NF-KB, ο οποίος επηρεάζει τη λειτουργία εκατοντάδων γονιδίων, τα οποία συμμετέχουν στην ανάπτυξη και εξάπλωση του καρκίνου [2].

 Η κουρκουμίνη τροποποιεί την αύξηση του καρκινικού όγκου μέσω της ρύθμισης πολλαπλών σηματοδοτικών βιοχημικών οδών, όπως διακρίνεται στον πίνακα, δεξιά [3]:

Παρά τις επιθετικές χειρουργικές τεχνικές που έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια και τη χημειοθεραπεία, σχεδόν το 50% των πασχόντων από ορθοκολικό καρκίνο εμφανίζουν υποτροπές του καρκίνου [4].

Υπάρχουν αποδείξεις ότι ο συνδυασμός κουρκουμίνης με FOLFOX, που είναι η πρώτη χημειοθεραπευτική οδός συνδυασμού 5-φλουορακίλης, λευκοβορίνης, και οξαλιπλατίνης εξαλείφει την παραμένουσα ποσότητα καρκινικών βλαστοκυττάρων [6] και ενισχύει την φονικότητα του FOLFOX στα καρκινικά κύτταρα [7] .

Η κουρκουμίνη παρεμβαίνει στην ικανότητα του όγκου να διεισδύει στους ιστούς, αποκλείοντας τα βιοχημικά μόρια που ευνοούν την καρκινογένεση και την αύξηση του όγκου [8].
Η κουρκουμίνη επίσης στερεί  τους όγκους από την αιματάρδευσή τους, καθώς παρεμποδίζει τη νεοαγγειογένεση και μπορεί να αναστρέψει πολλές διαδικασίες που επιτρέπουν την εξάπλωση των μεταστάσεων [9].

Αυτές οι πολλαπλού στόχου δράσεις καθιστούν την κουρκουμίνη ικανή να αποκλείει πολλές μορφές καρκίνου προτού εκδηλωθούν (χημειοπροφύλαξη) [10].

Η κουρκουμίνη επίσης δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον στο γαστρεντερικό σωλήνα για τη διατήρηση της ιδανικής υγείας του, καθώς περιορίζει τα επίπεδα των λεγόμενων δευτερογενών χολικών οξέων, φυσιολογικών εκκρίσεων που συμβάλουν στην αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του εντέρου. Αυτό έχει ως άμεσο αποτέλεσμα  την ανακοπή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων και τον περιορισμό της περαιτέρω παραγωγής τους [11].

Χαρακτηριστικό της κουρκουμίνης είναι η ικανότητά της να συνδέεται και να ενεργοποιεί τους υποδοχείς της βιταμίνης D στα κύτταρα του παχέος εντέρου [12].

Η σύνδεση με τον υποδοχέα της βιταμίνης D δημιουργεί στον ξενιστή αντιπολλαπλασιαστικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Γιαυτό το λόγο η προληπτική χορήγηση 4000ΙU ημερησίως βιταμίνη D3 [D3 Gkelin drops] μπορεί να συμβάλλει στην προστασία του παχέος εντέρου από τον ορθοκολικό καρκίνο

Η κουρκουμίνη που χορηγήθηκε σε ασθενείς υπό θεραπεία για καρκίνο του παχέος εντέρου προκάλεσε αύξηση του σωματικού βάρους των ασθενών, ελάττωση των  συγκεντρώσεων  του χημικού μεσολαβητή της φλεγμονής TNF-άλφα, αύξηση  της απόπτωσης (προγραμματισμένος θάνατος των καρκινικών κυττάρων), ενίσχυση της έκφρασης του μορίου p53 στον ιστό του όγκου και τροποποίηση της αποπτωτικής οδού των καρκινικών κυττάρων [13].

Σε καλλιέργειες κυττάρων ορθοκολικού καρκίνου, στα οποία χορηγήθηκε κουρκουμίνη βρέθηκε ότι η κουρκουμίνη προκαλεί απόπτωση στα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του ορθοκολικού καρκίνου, ρυθμίζοντας την έκφραση των Prp4 και p53 [14].

Έχει αποδειχτεί επίσης πειραματικά ότι ουσίες ανάλογες με την κουρκουμίνη (F36) επιδεικνύουν ενισχυμένη αντικαρκινική δραστηριότητα, στοχεύοντας το ένζυμο SERCA2 [15].

Η κουρκουμίνη επέδειξε πειραματικά αντιμεταστατική συμπεριφορά στοχεύοντας στα ισογενή ορθοκολικά καρκινικά κύτταρα [16].

Αν και σε καλλιέργειες καρκινικών κυττάρων και σε πειραματόζωα η κουρκουμίνη επιδεικνύει εξαιρετικές αντικαρκινικές ιδιότητες, παρά τούτο, η χρησιμοποίησή της στους καρκινοπαθείς ανθρώπους ήταν περιορισμένη, λόγω της πτωχής απορροφητικότητας και βιοδιαθεσιμότητας της φυσικής σκόνης κουρκουμίνης.

Για να επιδείξει η σκόνη κουρκουμίνης αντικαρκινική δράση πρέπει να χορηγούνται καθημερινά από το στόμα  μεγάλες ποσότητές (8-12 γραμμάρια),  πράγμα που πρακτικά είναι δυσφάρμοστο.

Η πτωχή βιοδιαθεσιμότητα της φυσικής σκόνης κουρκουμίνης οφείλεται στο γεγονός ότι είναι λιποδιαλυτή ουσία με πτωχή απορροφητικότητα από το έντερο. Το πρόβλημα αυτό ξεπεράστηκε σε σημαντικό βαθμό με τη δημιουργία διαφόρων μορφών κουρκουμίνης όπως  η υγρή μικκυλιακή κουρκουμίνη Γερμανικής νανοτεχνογνωσίας NovaSOL®Curcumin [Curcugkel capsules], η οποία είναι ταυτόχρονα υδατοδιαλυτή και λιποδιαλυτή (αμφιφιλική),  αντέχει στο ισχυρό όξινο pH του στομάχου, απορροφάται ασφαλώς και γρήγορα από το έντερο και διατηρεί τα επίπεδα της ελεύθερης κουρκουμίνης στο αίμα, σαταθερά, όλο το εικοσιτετράωρο.. 

Το συμπλήρωμα διατροφής Curcugkel κάψουλες, που περιέχουν  υγρή μικκυλιακή κουρκουμίνη (NovaSOL® Curcumin) έχει 185 φορές (βάσει της AUC) ή 18.500% μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα από την απλή σκόνη κουρκουμίνης [17], 

Η χορήγηση υγρής μικκυλιοποιημένης κουρκουμίνης σε ασθενείς δημιουργεί μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ελεύθερης κουρκουμίνης μέσα στα καρκινικά κύτταρα, ενώ επιδείχτηκαν in vitro αντιπολλαπλασιαστικά αποτελέσματα σε πρωτοπαθή καρκινικά κύτταρα ορθοκολικού καρκίνου, προκαλώντας εξαπλάσια ανακοπή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων σε σύγκριση με με ισοδύναμες συγκεντρώσεις φυσικής σκόνης  κουρκουμίνης.

Επίσης είναι σημαντικό ότι η υγρή  μικκυλιακή κουρκουμίνη ανακόπτει τους κυτταρικούς υποπληθυσμούς των CD44+/CD24+ κυττάρων, που θεωρούνται ως σηματοδότες των βλαστοκυττάρων του ορθοκολικού καρκίνου, τόσον in vitro, όσο και in vivo [18].

Κάθε κάψουλα Curcugkel  [υγρή μικκυλιοποιημένη κουρκουμίνη (NovaSOL® Curcumin)]  περιέχει 670 mg (NovaSOL® Curcumin), που ισοδυναμεί με 36 mg καθαρής κουρκουμίνης , που αντιστοιχεί σε 8 γραμμάρια φυσικής σκόνης κουρκουμίνης (16 κάψουλες των 500mg σκόνης κουρκουμίνης). Η δοσολογία του Curcugkel είναι μία κάψουλα ημερησίως, μετά το φαγητό, η οποία μπορεί να αυξηθεί , ανάλογα με την περίπτωση και καθορίζεται από τον θεράποντα ιατρό.

Βιβλιογραφική τεκμηρίωση
1. Sinha R1, Anderson DE, McDonald SS, Greenwald P. Cancer risk and diet in India. J Postgrad Med. 2003 Jul-Sep;49(3):222-8.

2. Prasad S1, Ravindran J, Aggarwal BB. NF-kappaB and cancer: how intimate is this relationship. Mol Cell Biochem. 2010 Mar;336(1-2):25-37. doi: 10.1007/s11010-009-0267-2. Epub 2009 Oct 8.

3. Ravindran J1, Prasad S, Aggarwal BB. Curcumin and cancer cells: how many ways can curry kill tumor cells selectively? AAPS J. 2009 Sep;11(3):495-510. doi: 10.1208/s12248-009-9128-x. Epub 2009 Jul 10.

4. Patel BB1, Majumdar AP. Synergistic role of curcumin with current therapeutics in colorectal cancer: minireview. Nutr Cancer. 2009;61(6):842-6. doi: 10.1080/01635580903285106.

5. Subramaniam D1, Ramalingam S, Houchen CW, Anant S. Cancer stem cells: a novel paradigm for cancer prevention and treatment. Mini Rev Med Chem. 2010 May;10(5):359-71.

6. Yu J. PUMA Kills Stem Cells to Stall Cancer? Mol Cell Pharmacol. 2009 Jun 1;1(3):112-118.

7. Patel BB1, Sengupta R, Qazi S, Vachhani H, Yu Y, Rishi AK, Majumdar AP. Curcumin enhances the effects of 5-fluorouracil and oxaliplatin in mediating growth inhibition of colon cancer cells by modulating EGFR and IGF-1R. Int J Cancer. 2008 Jan 15;122(2):267-73.

8. Anand P1, Sundaram C, Jhurani S, Kunnumakkara AB, Aggarwal BB. Curcumin and cancer: an "old-age" disease with an "age-old" solution. Cancer Lett. 2008 Aug 18;267(1):133-64. doi: 10.1016/j.canlet.2008.03.025. Epub 2008 May 6.

9. Bar-Sela G1, Epelbaum R, Schaffer M. Curcumin as an anti-cancer agent: review of the gap between basic and clinical applications. Curr Med Chem.2010;17(3):190-7.

10. Bachmeier BE1, Killian P, Pfeffer U, Nerlich AG. Novel aspects for the application of Curcumin in chemoprevention of various cancers. Front Biosci (Schol Ed). 2010 Jan 1;2:697-717.

11. Wang BM1, Zhai CY, Fang WL, Chen X, Jiang K, Wang YM. The inhibitory effect of curcumin on the proliferation of HT-29 colonic cancer cell induced by deoxycholic acid. Zhonghua Nei Ke Za Zhi. 2009 Sep;48(9):760-3.

12..Bartik L1, Whitfield GK, Kaczmarska M, Lowmiller CL, Moffet EW, Furmick JK,Hernandez Z, Haussler CA, Haussler MR, Jurutka PW. Curcumin: a novel nutritionally derived ligand of the vitamin D receptor with implications for colon cancer chemoprevention. J Nutr Biochem. 2010 Dec;21(12):1153-61. doi: 10.1016/j.jnutbio.2009.09.012. Epub 2010 Feb 12.

13. He ZY1, Shi CB, Wen H, Li FL, Wang BL, Wang J. Upregulation of p53 expression in patients with colorectal cancer by administration of curcumin.Cancer Invest. 2011 Mar;29(3):208-13. doi: 10.3109/07357907.2010.550592.

14. Adeeb Shehzad, Jaetae Lee,1 Tae-Lin Huh, and Young Sup Lee* Curcumin Induces Apoptosis in Human Colorectal Carcinoma (HCT-15) Cells by Regulating Expression of Prp4 and p53. Mol Cells. Jun 30, 2013; 35(6): 526–532. Published online May 16, 2013. doi: 10.1007/s10059-013-0038-5

15. Fan L, Li A, Li W, Cai P, Yang B, Zhang M, Gu Y, Shu Y, Sun Y, Shen Y, Wu X, Hu G, Wu X, Xu Q. Novel role of Sarco/endoplasmic reticulum calcium ATPase 2 in development of colorectal cancer and its regulation by F36, a curcumin analog. Biomed Pharmacother. 2014 Oct 29. pii: S0753-3322(14)00143-7. doi: 10.1016/j.biopha.2014.10.014.

16. Lee JG1, McKinney KQ1, Pavlopoulos AJ1, Park JH2, Hwang S3. Identification of anti-metastatic drug and natural compound targets in isogenic colorectal cancer cells. J Proteomics. 2015 Jan 15;113:326-36. doi: 10.1016/j.jprot.2014.10.009. Epub 2014 Oct 23.

17. Schiborr C1, Kocher A, Behnam D, Jandasek J, Toelstede S, Frank J. The oral bioavailability of curcumin from micronized powder and liquid micelles is significantly increased in healthy humans and differs between sexes. Mol Nutr Food Res. 2014 Mar;58(3):516-27. doi: 10.1002/mnfr.201300724. Epub 2014 Jan 9.

18. Ke Wang, Tao Zhang, Lina Liu, Xiaolei Wang, Ping Wu, Zhigang Chen, Chao Ni,Junshu Zhang, Fuqiang Hu, and Jian Huang. Novel micelle formulation of curcumin for enhancing antitumor activity and inhibiting colorectal cancer stem cells. Int J Nanomedicine. 2012; 7: 4487–4497. Published online Aug 13, 2012. doi: 10.2147/IJN.S34702