Η κουρκουμίνη απομονώθηκε από το ρίζωμα του τροπικού φυτού Curcuma longa [Κουρκούμη η μακρά ή κουρκουμάς] το 1815 από τον Vogel και Pelletier, οι οποίοι της έδωσαν και την ονομασία της.

Vogel (1842). Απομόνωσε την κουρκουμίνη

Milobedzka (1910). Ταυτοποίησε  τη χημική δομή της κουρκουμίνης

Lampe (1913). Συνέθεσε την κουρκουμίνη

Srinivasan (1953). Διαχώρισε και έκανε ποσοτική ανάλυση των συστατικών της κουρκουμίνης

Η ουσία που απομόνωσαν ήταν ένα μείγμα ρητίνης ελαίου κουρκουμά [1].

Το 1910 ο Milobedzka και Lampe ταυτοποίησε  τη χημική δομή της κουρκουμίνης ως διφερουλοϋλμεθάνιο ή 1,6-heptadiene-3,5-dione-1,7-bis (4-hydroxy-3-methoxyphenyl)-(1E, 6E) [2].

Το 1913 οι ίδιοι ερευνητές επέτυχαν τη σύνθεση της κουρκουμίνης [3].

Το 1953 ο Srinivasan διαχώρισε και έκανε ποσοτική ανάλυση των συστατικών της κουρκουμίνης , χρησιμοποιώντας τη χρωματογραφική μελέτη [4].

Ο κουρκουμάς, που είναι η κύρια πηγή της κουρκουμίνης.

Αν και ο κουρκουμάς, δηλαδή η σκόνη του ριζώματος του φυτού Curcuma longa , χρησιμοποείται ως καρύκευμα και ως θεραπευτικό μέσο εδώ και χιλιάδες χρόνια στην Ινδία, Κίνα και νότια Ασία, εν τούτοις τα βιολογικά χαρακτηριστικά της εντοπίστηκαν και περιγράφηκαν επιστημονικά στη δεκαετία του 1940.

Το 1949 ο Schraufstatter και οι συνεργάτες δημοσίευσαν στο περιοδικό Nature ότι η κουρκουμίνη είναι ένα βιολογικά ενεργό συστατικό με αντιβακτηριδιακές ιδιότητες [5].

Οι παραπάνω ερευνητές βρήκαν ότι η κουρκουμίνη ήταν δραστική κατά στελεχών βακτηριδίων, όπως ο Staphylococcus aureus, Salmonella paratyphi, Trichophyton gypseum, και Mycobacterium tuberculosis .

Παρά τούτο, κατά τις δύο δεκαετίες που ακολούθησαν μόνον σε 5 δημοσιεύσεις υπήρξαν ανακοινώσεις για την κουρκουμίνη.

Από το 1970 η κουρκουμίνη άρχισε να ερευνάται συστηματικά, οπόταν από τρεις ξεχωριστές ομάδες ερευνητών ανακάλυψαν τις ποικίλες βιολογικές ιδιότητες της κουρκουμίνης, όπως η υποχοληστεριναμική δράση [6], αντιδιαβητική [7].

Αντιφλεγμονώδης [8] και αντιοξειδωτική δράση της [9]. Τη δεκαετία του 1980 ο Kuttan και οι συνεργάτες επέδειξαν την αντικαρκινική δραστηριότητα της κουρκουμίνης τόσο στο εργαστήριο (in vitro), όσο

και επί ζώντων οργανισμών (in vivo) [10].

Το 1995 ο Singh S και οι συνεργάτες επέδειξαν για πρώτη φορά ότι η κουρκουμίνη διαθέτει αντιφλεγμονώδη δραστηριότητα καταστέλλοντας τον πυρηνικό παράγοντας (NF)-κB (προφλεγμονώδης μεταγραφικς παράγοντας) και οριοθέτησαν το μοριακό μηχανισμό της καταστολής [11].

Το ενδιαφέρον για την έρευνα της κουρκουμίνης αυξήθηκε εντυπωσιακά στα χρόνια που ακολούθησαν.
Μέχρι τον Ιούνιο του 2011 είχαν καταχωρηθεί στο National Institutes of Health PubMed database (www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez) περισσότερα από 4000 άρθρα.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι η κουρκουμίνη μπορεί να τροποποιήσει πολλαπλές σημαστοδοτικές οδούς με άμεσο ή έμμεσο τρόπο.
Η κουρκουμίνη έχει φανεί ότι διαθέτει δραστηριότητες που αποδείχτηκαν σε πειραματικά μοντέλα για πολλές ανθρώπινες νόσους.

Οι κλινικές μελέτες που έχουν γίνει με την κουρκουμίνη επί ανθρώπων έχουν αποδείξει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά της. Έτσι το Food and Drug Administration των ΗΠΑ έχει κατατάξει την κουρκουμίνη στις ασφαλείς χημικές ενώσεις.

Παρά το γεγονός ότι η κουρκουμίνη έχει επιδείξει θεραπευτική αποτελεσματικότητα για πολλές ανθρώπινες νόσους, εν τούτοις δεν βρήκε ακόμη ευρεία αποδοχή, διότι είναι δυσαπορρόφητη και έχει πτωχή βιοδιαθεσιμότητα, όταν χρησιμοποιείται υπό τη φυσική μορφή της , ως σκόνη κουρκουμά.

Αυτό το γεγονός αποδίδεται στην πτωχή διαλυτότητά της, την ανεπαρκή απορρόφησή της από το λεπτό έντερο, τον ταχύ μεταβολισμό της και την ταχεία απομάκρυνσή της από το σώμα [12].

Λαμβάνοντας υπόψη τα ευεργετικά αποτελέσματα της κουρκουμίνης στην υγεία, οι ερευνητές έχουν στρέψει την έρευνα στην ανεύρεση τρόπων, που αυξάνουν την απορροφητικότητα και βιοδιαθεσιμότητα και την αύξηση του χρόνου κατακράτησής της κουρκουμίνης στο ανθρώπινο σώμα.

Για την αύξηση της απορροφητικότητας και βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης έχουν ακολουθηθεί διάφορες στρατηγικές. Έτσι έχουν χρησιμοποιηθεί επικουρικές ουσίες με στόχο τη βελτίωση της βιοδιαθεσιμότητάς της και των χαρακτηριστικών της.

Παραδείγματος χάριν, η πιπερίνη (αναστολέας του μεταβολισμού της κουρκουμίνης, προκαλεί αναστολή της ηπατικής και της εντερικής γλυκουρονιδοπόιησης), μπορεί να αποκλείσει τη μεταβολική οδό της κουρκουμίνης με αποτέλεσμα να αυξηθεί η βιοδιαθεσιμότητα της κουρκουμίνης σε ζώα και ανθρώπους.

Έτσι π.χ. άνθρωποι στους οποίους χορηγήθηκαν 2g κουρκουμίνης από το στόμα, τα επίπεδα της κουρκουμίνης στον ορό ήσαν είτε πολύ χαμηλά είτε μη ανιχνεύσιμα.

Η ταυτόχρονη όμως χορήγηση κουρκουμίνης και πιπερίνης προκάλεσε μια αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης κατά 20 φορές ή 2000% σε σύγκριση με τη χορήγηση σκέτης φυσικής σκόνης κουρκουμίνης, χωρίς να προκληθούν παρενέργειες.

Η χρησιμοποίηση της κρυσταλλικής κουρκουμίνης σε μικροποιημένη μορφή έχει αυξήσει τη βιοδιαθεσιμότητα της κουρκουμίνης κατά 28 φορές ή 2800% σε σύγκριση με τη φυσική σκόνη κουρκουμίνης [13].

Η συνδυασμένη χορήγηση κουρκουμίνης-πιπερίνης ανακόπτει τη γλυκουρονιδοποίηση της κουρκουμίνης και αυξάνει την μεταφορά των σχηματισθέντων γλυκουρινιδίων στο πλάσμα. Έτσι, αυξάνεται η πιθανότητα διανομής του γλυκουρονιδίου στον ιστό στόχο και η ενδομετατροπή του σε κουρκουμίνη [14].

Άλλες στρατηγικές αύξησης της βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης είναι ο σχηματισμός νανοσωματιδίων, λιποσωμίων, μικκυλίων, συμπλεγμάτων φωσφολιποειδών και δομικών αναλόγων ουσιών της κουρκουμίνης [12].

Βελτίωση της βιδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης με τη μετατροπή της σε νανοσωματίδια

Η in vivo φαρμακοκινητική αποκάλυψε ότι τα παγιδευμένα νανοπεπτίδια κουρκουμίνης επιδεικνύουν τουλάχιστον 9 φορές αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης όταν χορηγείται από το στόμα σε σύγκριση με τη χορήγηση απλής σκόνης κουρκουμίνης ή κουρκουμίνης συνδυασμένης με πιπερίνη [15].

Η βιοδιαθεσιμότητα της μικροποιημένης μορφής της κρυσταλλικής κουρκουμίνης (Τheracurmin, προιόν επεξεργασίας κουρκουμίνης, κώμμεος ghatti και νερού) αυξήθηκε σε σύγκριση με τη φυσική κουρκουμίνη κατά 27 φορές ή 2700%. [16].

Βελτίωση της βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης μετά από σύνδεσή της με λιποσωματίδια

Η συνολική απορροφητικότητα των κουρκουμινοειδών και κυρίως του μεταβολίτη της κουρκουμίνης, της διμεθόξυκουρκουμίνης αυξήθηκε μετά από χορήγηση κουρκουμίνης-φωσφολιπιδίου (λεκιθίνη) [Meriva® λιποσωμιακή κουρκουμίνη] κατά 29 φορές ή 2900% σε σύγκριση με τη λήψη σκόνης κουρκουμίνης, δισδεμεθόξυκουρκουμίνης και διμεθόξυκουρκουμίνης [17].

Βελτίωση της βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης μετά από σύνδεσή της με νανοσωματίδια συμπαγούς λιπιδίου

Τα νανοσωματίδια συμπαγούς λιπιδίου [Solid lipid nanoparticles (SLNs)] έχουν προταθεί ως σύστημα κολλοειδούς φορέα, που θα μπορούσε να ενισχύσει τη βιοδιαθεσιμότητα της κουρκουμίνης που χορηγείται από το στόμα [18].

Τα νανοσωματίδια κουρκουμίνης με συπαγές λιπίδιο παρασκευάζονται με μια τεχνική υψηλής ομογενοποίησης, χρησιμοποιώντας στεαρικό οξύ [Longvida®)] [19, 20, 21].

Βελτίωση της βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης με μικκυλιακό σύστημα απελευθέρωσης κουρκουμίνης

Μέχρι σήμερα η πιο ευαπορρόφητη και βιοδιαθέσιμη μορφή κουρκουμίνης είναι η υγροποιημένη μικκυλιακή κουρκουμίνη ΝοvaSOL®Curcumin, η οποία έχει 185 φορές ή 18.500% μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα από την απλή σκόνη φυσικής κουρκουμίνης [22].

Η παρασκευή καψουλών μικκυλιοποιημένης υγρής κουρκουμίνης με την τεχνική ΝοvaSOL®Curcumin, που κυκλοφορεί στην Ελλάδα με την εμπορική ονομασία Curcugkel έλυσε αυτό το πρόβλημα της ανάγκης λήψης μεγάλων δόσεων φυσικής κουρκουμίνης (8-12 γραμμάρια ημερησίως) προκειμένου η κουρκουμίνη να επιδείξει τα ευεργετικά αποτελέσματά της για την υγεία.

Κάθε κάψουλα Curcugkel περιέχει 670mg ΝοvaSOL®Curcumin, που αντιστοιχεί σε 36 mg καθαρής κουρκουμίνης ή 8 γραμμάρια φυσικής σκόνης κουρκουμίνης.

Η δοσολογία της Curcugkel είναι μία κάψουλα ημερησίως μετά το φαγητό ή ανάλογα με την περίπτωση τη δόση την καθορίζει ο θεράπων ιατρός. Χορηγείται στους υγείς ενήλικους για λόγους προληπτικής ιατρικής μια κάψουλα ημερησίως, επί τρείς μήνες. Οι ασθενείς με διάφορες ασθένειες μπορεί να ενισχύσουν τις θεραπείες τους, παίρνοντας κουρκουμίνη συμβουλευόμενοι πάντοτε τον θεράποντα γιαυτρό τους.

Βιβλιογραφία

1. Vogel Pelletier. Journal de Pharmacie. 1815;I:289
2. Milobedzka J, Kostanecki S, Lampe V. Zur Kenntnis des Curcumins. Ber. Deut. Chem. Ges. 1910;43:2163–70.
3. Lampe V, Milobedzka J. Studien uber Curcumin. Ber. Deut. Chem. Ges. 1913;46:2235–7.
4. Srinivasan KR. A chromatographic study of the curcuminoids in Curcuma longa, L. J Pharm Pharmacol. 1953;5:448–57. [PubMed]
5. Schraufstatter E, Bernt H. Antibacterial action of curcumin and related compounds. Nature. 1949;164:456. [PubMed]
6. Patil TN, Srinivasan M. Hypocholesteremic effect of curcumin in induced hypercholesteremic rats. Indian J Exp Biol. 1971;9:167–9. [PubMed]
7. Srinivasan M. Effect of curcumin on blood sugar as seen in a diabetic subject. Indian J Med Sci. 1972;26:269–70. [PubMed]
8. Srimal RC, Dhawan BN. Pharmacology of diferuloyl methane (curcumin), a nonsteroidal anti-inflammatory agent. J Pharm Pharmacol. 1973;25:447–52. [PubMed]
9. Sharma OP. Antioxidant activity of curcumin and related compounds. Biochem Pharmacol. 1976;25:1811–2. [PubMed]
10. Kuttan R, Bhanumathy P, Nirmala K, George MC. Potential anticancer activity of turmeric (Curcuma longa) Cancer Lett. 1985;29:197–202. [PubMed]
11. Singh S, Aggarwal BB. Activation of transcription factor NF-kappa B is suppressed by curcumin (diferuloylmethane) [corrected] J Biol Chem. 1995;270:24995–5000. [PubMed]
12. Anand P, Kunnumakkara AB, Newman RA, Aggarwal BB. Bioavailability of curcumin: problems and promises. Mol Pharm. 2007;4:807–18. [PubMed]
13. Shoba G1, Joy D, Joseph T, Majeed M, Rajendran R, Srinivas PS. Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Med. 1998 May;64(4):353-6.
14. Berginc K1, Trontelj J, Basnet NS, Kristl A. Physiological barriers to the oral delivery of curcumin. Pharmazie. 2012 Jun;67(6):518-24.
15. Shaikh J1, Ankola DD, Beniwal V, Singh D, Kumar MN. Nanoparticle encapsulation improves oral bioavailability of curcumin by at least 9-fold when compared to curcumin administered with piperine as absorption enhancer. Eur J Pharm Sci. 2009 Jun 28;37(3-4):223-30. doi: 10.1016/j.ejps.2009.02.019. Epub 2009 Mar 10.
16. Sasaki H1, Sunagawa Y, Takahashi K, Imaizumi A, Fukuda H, Hashimoto T, Wada H, Katanasaka Y, Kakeya H, Fujita M, Hasegawa K, Morimoto T. Innovative preparation of curcumin for improved oral bioavailability
17. Biol Pharm Bull. 2011;34(5):660-5.
18. Cuomo J1, Appendino G, Dern AS, Schneider E, McKinnon TP, Brown MJ, Togni S, Dixon BM. Comparative absorption of a standardized curcuminoid mixture and its lecithin formulation. J Nat Prod. 2011 Apr 25;74(4):664-9. doi: 10.1021/np1007262. Epub 2011 Mar 17.
19. Chitosan Surface-Modified Solid Lipid Nanoparticles: Pharmacokinetic and Brain Distribution Evaluations. Pharm Res. 2014 Aug 1.
20. Rahman MH1, Ramanathan M2, Sankar V1. Preparation, characterization and in vitro cytotoxicity assay of curcumin loaded solid lipid nanoparticle in IMR32 neuroblastoma cell line. Pak J Pharm Sci. 2014 Sep;27(5):1281-5.
21. 20. Cox KH1, Pipingas A1, Scholey AB2. Investigation of the effects of solid lipid curcumin on cognition and mood in a healthy older population. J Psychopharmacol. 2014 Oct 2. pii: 0269881114552744. [Epub ahead of print]
22. Schiborr C1, Kocher A, Behnam D, Jandasek J, Toelstede S, Frank J. The oral bioavailability of curcumin from micronized powder and liquid micelles is significantly increased in healthy humans and differs between sexes. Mol Nutr Food Res. 2014 Mar;58(3):516-27. doi: 10.1002/mnfr.201300724. Epub 2014 Jan 9.