Δρ Γκέλης Ν. Δημήτριος,  Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Δαμασκηνού 46, Κόρινθος 20131, Τ. 2741026631, 6944280764,  pharmage@otenet.gr,    www.gelis.gr           IΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Συμπληρωματική Ιατρική, Κλινική Φαρμακολογία,  Κλινική Βιοχημεία, Προληπτική Ιατρική, Υπερβαρική Ιατρική, Έρευνα των εφαρμογών της βοτουλινικής τοξίνης στην Ιατρική.

Γκέλη Αικατερίνη Ιατρός,  Ακτινοδιαγνώστρια  με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ιατρική Διατροφολογία, Ακτινοδιαγνωστική και  Υπερηχογραφική Διαγνωστική Περιβαλλοντική Ιατρική,  Συμπληρωματική Ιατρική Διεύθυνση Ιατρείου: Παπαληγούρα 16, Άσσος  Κορινθίας, Τηλ. 2741087758, 6944644820  email:kgkeli@hotmail.com

σε μεγάλο αριθμό βιοχημικών οδών του ανθρώπινου οργανισμού. Η κουρκουμίνη είναι αυτή,  η οποία προσδίδει το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα στη σκόνη της αποξηραμένης ρίζας του φυτού κουρκουμάς  (Curcuma longa).

Με διαρκώς αυξανόμενες αποδείξεις επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι η κουρκουμίνη  διαθέτει ένα ευρύ φάσμα θεραπευτικών και φαρμακολογικών ιδιοτήτων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτική, αντιινωτική, ηπατοπροστατευτική, αντικαρκινική, καρκινοπροφυλακτική και αντιμεταστατική [1, 2].

H κουρκουμίνη  ασκεί ευεργετικά μεταβολικά αποτελέσματα, που επηρεάζουν θετικά την πορεία του μη αλκοολικού λιπώδους ήπατος.

 Έχει βρεθεί σε πειραματόζωα, αλλά και σε ανθρώπους ότι η κουρκουμίνη ελαττώνει τα επίπεδα των λιπιδίων στον ορό του αίματος,  του ουρικού οξέος και την ηπατική στεάτωση. Επιπλέον η κουρκουμίνη μπορεί να προλάβει την εξέλιξη του λιπώδους ήπατος σε στεατοηπατίτιδα, λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής και αντιφλεγμονώδους δράσης της [3, 4].

Συγκεκριμένα στους ασθενείς με μη αλκοολικό λιπώδες ήπαρ, η δόση των 1000mg κουρκουμίνης, ημερησίως (500mg πρωί και βράδυ),  από το στόμα ελάττωσε τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, της χοληστερόλης χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης [ low-density lipoprotein cholesterol (LDL)], των τριγλυκεριδίων, της χοληστερόλης μη υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης  [non-high-density lipoprotein cholesterol] και του ουρικού οξέος, ενώ οι παράμετροι της χοληστερόλης υψηλής πυκνότητας και της γλυκόζης δεν επηρεάστηκαν [5].

Η κουρκουμίνη μπορεί να περιορίσει την έκφραση των λιπογονικών γονιδίων στο ήπαρ και τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις του λιπώδους ιστού [6],  ενώ μπορεί ταυτόχρονα να ενισχύσει το αντιοξειδωτικό σύστημα άμυνας του οργανισμού, ανακουφίζοντας την δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων και ανακόπτοντας την απόπτωση [7, 8].

Με μελέτες in vitro και  in vivo έχει βρεθεί ότι οι κυτταροπροστατευτικές και οι λοιπές βιολογικές δραστηριότητες  της κουρκουμίνης μπορεί να παίζουν ρόλο σε μια σειρά καλοήθων και κακοήθων ηπατοχολικών καταστάσεων , στις οποίες περιλαμβάνεται το μη αλκοολικό λιπώδες ήπαρ, η χολοστατική ηπατοπάθεια (π.χ. η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα και το χολαγγειοκαρκίνωμα) [9].

Όπως έχει αποδειχτεί σε πειραματόζωα η κουρκουμίνη προλαβαίνει τη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα [non alcoholic steatohepatitis ( NASH)], διότι προστατεύει τα μιτοχόνδρια, ελαττώνει την απόπτωση και ίσως αποτελέσει μια νέα θεραπεία της  NASH [10].

Η διάγνωση του μη αλκοολικού λιπώδους ήπατος, όπως και η παρακολούθηση της πορείας της μετά από χορήγηση κουρκουμίνης ή οποιασδήποτε άλλης θεραπευτικής ουσίας γίνεται με τη χρησιμοποίηση υπερηχογραφημάτων του ήπατος. Υπάρχουν έτσι αποδείξεις ότι η κουρκουμίνη μπορεί να αποκαταστήσει την ηπατική οξείδωση και έτσι να προληφθούν οι επιπλοκές της  ηπατικής στεάτωσης, όπως η κίρρωση και ο καρκίνος του ήπατος.

 Έχει βρεθεί ότι η καθημερινή λήψη 400mg κουρκουμίνης προκάλεσε στατιστικώς σημαντικά  υπερηχογραφικά  μορφολογικά χαρακτηριστικά στο ήπαρ ατόμων με μη αλκοολικό λιπώδες ήπαρ, και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 [11].


Η κουρκουμίνη  για να δράσει ηπατοπροστατευτικά στους ανθρώπους πρέπει να χορηγηθεί από το στόμα υπό μορφή καψουλών ή δισκίων, αλλά σε μεγάλες καθημερινές δόσεις των 8-12  γραμμαρίων. Η ανάγκη χορήγησης μεγάλων δόσεων οφείλεται στο γεγονός ότι η φυσική σκόνη κουρκουμίνης διαθέτει πολύ πτωχή απορροφητικότητα από το έντερο και αποβάλλεται ταχύτατα από τον οργανισμό. Αυτή η δοσολογία της κουρκουμίνης είναι πρακτικά ανεφάρμοστη και συνοδεύεται από γαστρεντερικές διαταραχές.

Η χορήγηση κουρκουμίνης μαζί με πιπερίνη μπορεί να αυξήσει την απορρόφηση της κουρκουμίνης κατά 2000% [12].

Όμως, η  υγρή μικκυλιακή κουρκουμίνη [Curcugkel] είναι 18.500% φορές πιο ευαπορρόφητη και βιοδιαθέσιμη από την απλή σκόνη φυσικής κουρκουμίνης [13]. 

Μία κάψουλα υγρής μικκυλιακής κουρκουμίνης Curcugkel περιέχει 670 mg  Novasol® Curcumin, ήτοι: 40 mg καθαρής ευαπορρόφητης και βιοδιαθέσιμης  κουρκουμίνης), η οποία ισοδυναμεί με 7400 mg ή περίπου 16 κάψουλες φυσικής  σκόνης κουρκουμίνης ή 185 g  σκόνης ρίζας Κουρκουμά.

Σε αρκετές δημοσιευμένες μελέτες αναφέρται ότι η συμπληρωματική χορήγηση κουρκουμίνης θα μπορούσε να βελτιώσει τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο.

Η μετα-ανάλυση 4 τυχαιοποιημένα ελεγχομένων  κλινικών μελετών, στις οποίες μελετήθηκαν 228 άτομα έδειξε μια σημαντική ελάττωση  των συγκεντρώσεων στο αίμα της αλαλανινικής τρανσφεράσης (ΑLΤ)  και της  ασπαρτικής αμινοτρανσφεράσης (AST) μετά από χορήγηση κουρκουμίνης σε δόση ≥1000mg/ημερησίως επί 8 εβδομάδες [14].

 Στην μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (ΜΑΛΝΗ) μπορεί να χορηγηθεί μία κάψουλα Curcugkel  πρωί και βράδυ μετά το φαγητό  επί 2 μήνες, που μπορεί να συνεχιστεί με μία κάψουλα ημερησίως για άλλους τρεις μήνες.

Βιβλιογραφική τεκμηρίωση

1.Deng YI, Verron E, Rohanizadeh R. Molecular Mechanisms of Anti-metastatic Activity of Curcumin. Anticancer Res. 2016 Nov;36(11):5639-5647.

2.Ray S, Chattopadhyay N, Mitra A, Siddiqi M, Chatterjee A. Curcumin exhibits antimetastatic properties by modulating integrin receptors, collagenase activity, and expression of Nm23 and E-cadherin. J Environ Pathol Toxicol Oncol. 2003;22(1):49-58.

3. Vera-Ramirez L, Pérez-Lopez P, Varela-Lopez A, Ramirez-Tortosa M, Battino M, Quiles JL. Curcumin and liver disease. Biofactors. 2013;39:88–100. [PubMed]

4. Girish C, Pradhan SC. Hepatoprotective activities of picroliv, curcumin, and ellagic acid compared to silymarin on carbon-tetrachloride-induced liver toxicity in mice. J Pharmacol Pharmacother. 2012;3:149–155.[PMC free article] [PubMed]

5.Panahi Y, Kianpour P, Mohtashami R, Jafari R, Simental-Mendía LE, Sahebkar A. Curcumin Lowers Serum Lipids and Uric Acid in Subjects With Nonalcoholic Fatty Liver Disease: A Randomized Controlled Trial. J Cardiovasc Pharmacol. 2016 Sep;68(3):223-9. doi: 10.1097/FJC.0000000000000406.


6. Shao W, Yu Z, Chiang Y, Yang Y, Chai T, Foltz W, Lu H, Fantus IG, Jin T. Curcumin prevents high fat diet induced insulin resistance and obesity via attenuating lipogenesis in liver and inflammatory pathway in adipocytes.PLoS One. 2012;7:e28784. [PMC free article] [PubMed]

7. Zhang J, Xu L, Zhang L, Ying Z, Su W, Wang T. Curcumin attenuates D-galactosamine/lipopolysaccharide-induced liver injury and mitochondrial dysfunction in mice. J Nutr. 2014;144:1211–1218. [PubMed]

8. Kuo JJ, Chang HH, Tsai TH, Lee TY. Positive effect of curcumin on inflammation and mitochondrial dysfunction in obese mice with liver steatosis. Int J Mol Med. 2012;30:673–679. [PubMed]

9.Hu RW, Carey EJ, Lindor KD, Tabibian JH. Curcumin in Hepatobiliary Disease: Pharmacotherapeutic Properties and Emerging Potential Clinical Applications. Ann Hepatol. 2017 November-December,;16(6):835-841. doi: 10.5604/01.3001.0010.5273.

10. Long Wang, Yisong lv, Huixiang Yao, Li Yin, Jianhui Shang. Curcumin prevents the non-alcoholic fatty hepatitis via mitochondria protection and apoptosis reduction. Int J Clin Exp Pathol. 2015; 8(9): 11503–11509. Published online 2015 Sep 1.

11.Selmanovic S, Beganlic A, Salihefendic N, Ljuca F, Softic A, Smajic E. Therapeutic Effects of Curcumin on Ultrasonic Morphological Characteristics of Liver in Patients with Metabolic Syndrome. Acta Inform Med. 2017 Sep;25(3):169-174. doi: 10.5455/aim.2017.25.169-174.

12. Shoba, G., Joy, D., Joseph, T., Majeed, M. et al., Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Med. 1998, 64, 353–356.

13. Schiborr C1, Kocher A, Behnam D, Jandasek J, Toelstede S, Frank J. The oral bioavailability of curcumin from micronized powder and liquid micelles is significantly increased in healthy humans and differs between sexes. Mol Nutr Food Res. 2014 Mar;58(3):516-27. doi: 10.1002/mnfr.201300724. Epub 2014 Jan 9.

14. Mansour-Ghanaei F, Pourmasoumi M, Hadi A, Joukar F. Εfficacy of curcumin/turmeric on liver enzymes in patients with non-alcoholic fatty liver disease: A systematic review of randomized controlled trials. Integr Med Res. 2019 Mar;8(1):57-61.