Τα  πλασματοκύτταρα είναι πλήρως ενεργοποιημένα, ώριμα λεμφοκύτταρα της σειράς των Β λεμφοκυττάρων που παράγουν μεγάλες ποσότητες ειδικού αντισώματος.

Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα κύτταρα, τα πλασματοκύτταρα μπορούν να μεταλλαχτούν και να δώσουν έναυσμα δημιουργίας καρκίνου.

Στις κακοήθειες των πλασματοκυττάρων περιλαμβάνεται το πλασματοκύττωμα, το πολλασπλούν μυέλωμα, η μακροσφαιριναιμία και πλασματοκυτταρική λευχαιμία.

Το πλλαπλούν μυέλωμα  είναι η δεύτερη συνηθέστερη αιματολογική κακοήθεια μετά από το non-Hodkin  λέμφωμα και αντιστοιχεί στο 10-20% του συνολικού αριθμού των αιματολογικών κακοηθειών [2].

Τα πλασματοκύτταρα μπορεί να προκαλέσουν κακοήθεις μάζες στους μαλακούς ιστούς (πλασματοκυττώματα)  και ή λυτικές βλάβες στον οστέϊνο σκελετό  και να βλάψουν  τη χημική και την κυτταρική ανοσία.

Το πολλαπλούν μυέλωμα είναι η τελική ανίατη φάση μιας σειράς φάσεων διαταραχής των πλασματοκυττάρων.

Είναι αναγνωρισμένο ότι πριν από το  πολλαπλούν μυέλωμα  προηγείται μια ασυμπτωματική κλωνική νόσος, που λέγεται μονοκλωνική γαμμοπάθεια ακαθόριστης σημασίας [monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS)] που υποκρύπτει τον εφ΄όρου ζωής κίνδυνο της εξέλιξης της νόσου σε πολλαπλούν μυέλωμα. Ο κίνδυνος να εξελιχθεί η MGUS σε πολλαπλούν μυέλωμα αυξάνει με την πάροδο της ηλικίας [3].

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Φλάμπουρο Λουτρακίου, 20300, Τ. 27440 23768, 6944280764  www.gelis.gr   www.pharmagel.gr   pharmage@otenet.gr ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Συμπληρωματική Ιατρική, Κλινική Φαρμακολογία, Ιατρική Διατροφολογία

Αικατερίνη Γκέλη  Ιατρός,  Ακτινοδιαγνώστρια  με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ιατρική Διατροφολογία, Ακτινοδιαγνωστική και  Υπερηχογραφική Διαγνωστική Περιβαλλοντική Ιατρική,  Συμπληρωματική Ιατρική Διεύθυνση Ιατρείου: Παπαληγούρα 16, Άσσος  Κορινθίας, Τηλ. 2741087758, 6944644820  email:kgkeli@hotmail.com

Το υποβόσκον πολλαπλούν μυέλωμα [Smoldering Μultiple Μyeloma (SMM)] είναι ένα ενδιάμεσο  στάδιο μεταξύ της μονοκλωνικής γαμμοπάθειας ακαθόριστης σημασίας (MGUS)  και του πολλαπλού μυελώματος [4].

Στο  υποβόσκον πολλαπλούν μυέλωμα (SMM) υπάρχει μεγαλύτερου βαθμού προσβολή του μυελού των οστών σε σύγκριση με την MGUS. Στο SMM παρατηρείται ότι περισσότερο από το 10% του συνολικού αριθμού των κυττάρων του μυελού των οστών περιέχει ανώμαλα πλασματοκύτταρα.

 Όπως και στην MGUS δεν υπάρχουν συμπτώματα έτσι και στην SMM δεν υπάρχει δυσλειτουργία κάποιου οργάνου, όπως η πρόκληση αναιμίας ή κάποια νεφρική βλάβη. Η SMM ανιχνεύεται συνήθως με μια εξέταση αίματος ρουτίνας.

Τα άτομα με SMM παρακολουθούνται από το γιατρό τους για την πιθανή εξέλιξη της νόσου σε πλήρες πολλαπλούν μυέλωμα.

Το πολλαπλούν μυέλωμα έχει πλέον καλά χαρακτηριστεί και αναγνωρίζονται με αυξάνοντα ρυθμό οι  υψηλού κινδύνου υποομάδες του ως η ιδανική φάση της εξέλιξης της νόσου για την έγκαιρη διάγνωσή της και την εφαρμογή θεραπευτικών στρατηγικών για την αντιμετώπισή της [5].

Το υποβόσκον πολλαπλούν μυέλωμα (SMM) διακρίνεται από τη μονοκλωνική γαμμοπάθεια ακαθόριστης σημασίας (MGUS) από το υψηλότερο φορτίο πλασματοκυττάρων που τη συνοδεύει και τον αυξημένο κίνδυνο που υποκρύπτει να εξελιχτεί σε πολλαπλούν μυέλωμα [5].

Τόσο το πολλαπλούν μυέλωμα, όσο και η  μακροσφαιριναιμία Waldenstrom, παρά το γεγονός ότι είναι δύο διαφορετικές αιματολογικές οντότητες , εν τούτοις έχουν κοινό εύρημα την ΙgM μονοκλωνική γαμμοπάθεια. Γιαυτό πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκονται,  διότι έχουν διαφορετική θεραπευτική πρτοσέγγιση και πρόγνωση [6].

Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία της  MGUS ή του SMM, και δεν υπάρχει θεραπευτικό μέσο περιορισμού του κινδύνου εξέλιξης των σταδίων της νόσου σε πολλαπλούν μυέλωμα.

Τόσο στο πολλαπλούν μυέλωμα, όσο και στην MGUS  παρατηρούνται αλλαγές στο μεταβολισμό των οστών.

Αυτές οι αλλαγές γίνονται εν μέρει μέσω της αυξορρύθμισης του υποδοχικού ενεργοποιητή του πυρηνικού παράγοντα κβ [receptor activator of nuclear factor κβ (RANKL)] και του αντιπερισπασματικού υποδοχέα (decoy receptor) οστεοπροτεγερίνης [osteoprotegrin (OPG)], που επιφέρουν αποτελέσματα στους οστεοβλάστες και στην οστεοκλαστογένεση. Τα αποτελέσματα αυτά είναι συνηθισμένα στο πολλαπλούν μυέλωμα και στην  MGUS και μπορεί να παίξουν ρόλο στην εξέλιξη της νόσου [7].

Οι ασθενείς με  MGUS και  SMM φαίνονται ασυμπτωματικοί. Παρά τούτο βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να υποστούν κατάγματα, που οφείλονται στην ελάττωση της οστικής ισχύος και στην αλλαγή της δομικής αρχιτεκτονικής των οστών [8, 9].

Η MGUS και το SMM αντιπροσωπεύουν χρήσιμα μονδέλα για τη μελέτη των προδρομικών νόσων του πολλαπλού μυελώματος. Και για τη δημιουργία έγκαιρων θεραπευτικών αποφάσεων και στρατηγικής αντιμετώπισης του πολλαπλού μυελώματος.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θεραπευτικής στρατηγικής ο Golombick T και οι συνεργάτες του  έκαναν μια διπλή τυχαιοποιημένη διασταυρούμενη  μελέτη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, χορηγώντας  από το στόμα 4g κουρκουμίνης ημερησίως σε ασθενείς με MGUS και SMM. Η έρευνα αυτή ακολουθήθηκε από μια ανοιχτή κλινική επεκτεινόμενη μελέτη, κατά την οποία χρησιμοποιήθηκαν 8 g ημερησίως κουρκουμίνης. Στόχος αυτής της μελέτης ήταν η εκτίμηση της δράσης της κουρκουμίνης  στην απόκριση της ελεύθερης ελαφράς αλυσίδας του ορού [serum free light chain (FLC)], και του μεταβολισμού των οστών.

Στην έρευνα αυτή χρησιμοποιήθηκαν 36 ασθενείς (19 MGUS και 17 SMM) διαιρεμένοι τυχαία σε δύο ομάδες. Στους  ασθενείς της πρώτης ομάδας χορηγήθηκαν 4 γραμμάρια κουρκουμίνης, ενώ στους  ασθενείς της δεύτερης ομάδας 4 γραμμάρια εικονικού φαρμάκου και συγκρίθηκαν τα αποτελέσματά τους επί τρείς μήνες.

Σε όλους τους ασθενείς που έπαιρναν 4 γραμμάρια κουρκουμίνης, μετά την ολοκλήρωση αυτού του κύκλου χορήγησης κουρκουμίνης, τους δινόταν και έτσι να μπορούν να συμμετάσχουν στην ανοικτή μελέτη της λήψης των 8 γραμμαρίων.

Σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα λαμβάνονταν δείγματα αίματος και ούρων από τους ασθενείς εξετάζοντας τα επίπεδα ορισμένων δεικτών.

Οι 25 από τους ασθενείς ολοκλήρωσαν τη διασταυρούμενη μελέτη της λήψης 4 γραμμαρίων κουρκουμίνης 2 και 18 ασθενείς την επεκταθείσα μελέτη της λήψης 8 γραμμαρίων.

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έδειξαν ότι η θεραπεία με κουρκουμίνη  ελάττωσε  την αναλογία της ελεύθερης ελαφράς αλυσίδας [free light-chain ratio (rFLC)], ελάττωσε τη διαφορά μεταξύ της κλωνικής και μη κλωνικής ελαφράς αλυσίδας  [clonal and nonclonal light-chain (dFLC)] και περιέλαβε την ελεύθερη ελαφρά αλυσίδα [free light-chain (iFLC)]. Ο δείκτης uDPYD, που δείχνει την οστική απορρόφηση  ελαττώθηκε στους ασθενείς που έπαιρναν κουρκουμίνη και αυξήθηκε στους ασθενείς που έπαιρναν εικονικό φάρμακο

Τα αυξημένα επίπεδα της κρεατινίνης του ορού  έτειναν να περιοριστούν στους ασθενείς που πήραν κουρκουμίνη.

Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η κουρκουμίνη θα μπορούσε να ασκήσει ένα επιβραδυντικό αποτέλεσμα των διαδικασιών εξέλιξης της νόσου στους ασθενείς με MGUS και  SMM [10].

Περιορισμοί της χρησιμοποίησης της κουρκουμίνης

Επειδή η κουρκουμίνη έχει πτωχή απορροφητικότητα από το έντερο και πτωχή βιοδιαθεσιμότητα στην κυκλοφορία του αίματος και τους ιστούς, έχουν επινοηθεί διάφορες μορφές της, οι οποίες διαθέτουν υψηλή απορροφητικότητα. 

Aπό τις διάφορες μεθόδους, που έχουν επινοηθεί μέχρι σήμερα για την αύξηση αυτών των δυνατοτήτων η μικκυλιοποίηση, προς το παρόν, προκαλεί τη μεγαλύτερη αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας της κουρκουμίνης [8].

Η μικκυλιακή κουρκουμίνη ΝοvaSOL®Curcumin είναι η πιο βιοαπορροφήσιμη και βιοδιαθέσιμη μορφή κουρκουμίνης, που έχει κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα, καθώς διαθέτει 185 φορές (με βάση την AUC) ή 18500% μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα από την απλή φυσική σκόνη κουρκουμίνης [8].

Η μικκυλιακή κουρκουμίνη ΝοvaSOL®Curcumin φέρεται στο εμπόριο ως συμπλήρωμα διατροφής με την ονομασία Curcugkel. Κάθε κάψουλα του Curcugkel περιέχει 670mg υγρής μικκυλιοποιημένης κουρκουμίνης ΝοvaSOL®Curcumin, τα οποία ισοδυναμούν με 36mg καθαρής φυσικής κουρκουμίνης. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε 8 γραμμάρια φυσικής σκόνης κουρκουμίνης ή 16 κάψουλες ή χάπια σκόνης κουρκουμίνης.

Δοσολογία: Χορηγείται στους υγιείς ενήλικους μια κάψουλα ημερησίως, επί τρείς ή περισσότερους μήνες, ανάλογα με την παθολογική κατάσταση του κάθε ασθενούς ή για λόγους προληπτικής ιατρικής. 

Το Curcugkel επίσης μπορεί να χορηγηθεί συμπληρωματικά και σε ασθενείς που βρίσκονται υπό ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία ή μαζί με άλλα συμβατικά φάρμακα. Δεν χορηγείται Curcugkel σε άτομα που πάσχουν από χολολιθίαση.

Οι ασθενείς με διάφορες ασθένειες μπορεί να ενισχύσουν τις θεραπείες τους, ή τον οργανισμό τους, παίρνοντας κουρκουμίνη, συμβουλευόμενοι πάντοτε τον θεράποντα γιατρό τους.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Rajkumar SV, et al. International Myeloma Working Group updated criteria for the diagnosis of multiple myeloma. Lancet Oncol. 2014 Nov;15(12):e538-48. doi: 10.1016/S1470-2045(14)70442-5. Epub 2014 Oct 26.

2. Raab MS, Podar K, Breitkreutz I, Richardson PG, Anderson KC. Multiple myeloma. Lancet. 2009 Jul 25;374(9686):324-39. doi: 10.1016/S0140-6736(09)60221-X. Epub 2009 Jun 21. 

3. Terry M. Therneau, Robert A. Kyle, L. Joseph Melton, III,c Dirk R. Larson,a Joanne T. Benson,a Colin L. Colby,aAngela Dispenzieri,b Shaji Kumar,b Jerry A. Katzmann,d James R. Cerhan,c and S. Vincent Rajkumarb,⁎

Incidence of Monoclonal Gammopathy of Undetermined Significance and Estimation of Duration Before First Clinical RecognitionMayo Clin Proc. 2012 Nov; 87(11): 1071–1079.doi:  10.1016/j.mayocp.2012.06.014

4.Kyle RA, et al. Monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS) and smoldering (asymptomatic) multiple myeloma: IMWG consensus perspectives risk factors for progression and guidelines for monitoring and management. Leukemia. 2010;24:1121–1127. doi: 10.1038/leu.2010.60. [PubMed] [Cross Ref]

5. Kyle RA, et al. Clinical course and prognosis of smoldering (asymptomatic) multiple myeloma. N. Engl. J. Med.2007;356:2582–2590. doi: 10.1056/NEJMoa070389. [PubMed] [Cross Ref]

6.Harousseau JL, Moreau P Autologous hematopoietic stem-cell transplantation for multiple myeloma.N Engl J Med. 2009 Jun 18; 360(25):2645-54.[PubMed] [Ref list]

7.Roodman GD. Pathogenesis of myeloma bone disease. J. Celliochem. 2010;109:283–291. [PubMed]

8. Melton LJ, 3rd, et al. Fracture risk in monoclonal gammopathy of undetermined significance. J. Bone Miner. Res. 2004;19:25–30. doi: 10.1359/jbmr.0301212. [PubMed] [Cross Ref]

9. Farr JN, et al. Altered cortical microarchitecture in patients with monoclonal gammopathy of undetermined significance. Blood. 2014;123:647–649. doi: 10.1182/blood-2013-05-505776. [PMC free article] [PubMed][Cross Ref]

10.Golombick T1, Diamond TH, Manoharan A, Ramakrishna R. Monoclonal gammopathy of undetermined significance, smoldering multiple myeloma, and curcumin: a randomized, double-blind placebo-controlled cross-over 4g study and an open-label 8g extension study. Am J Hematol. 2012 May;87(5):455-60. doi: 10.1002/ajh.23159. Epub 2012 Apr 4.